Natri Hidrophotphat là gì? Tính chất và ứng dụng của Na2HPO4

Natri Hydrophosphate là một hợp chất hóa học được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống như y học, khoa học và công nghiệp. Với khả năng làm chậm quá trình hình thành mô canxi và được tìm thấy trong các chế phẩm làm sạch. Để giải đáp thắc mắc liên quan đến hóa chất Natri Hydrophosphate, Đông Á sẽ chia sẻ đến bạn đọc khái niệm, đặc điểm, tính chất và ứng dụng của hóa chất này.

Na2HPO4 là muối natri của axit photphoric

1. Natri Hydrophotphat là gì?

Vậy khái niệm Natri Hydrophosphate là gì? Đây là một hợp chất của natri và axit photphat. Muối vô cơ có công thức hóa học Na2HPO4, được dùng làm dung dịch pH tương tự natri photphat và làm thuốc nhuận tràng.

Na2HPO4 còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: Natri dihydrophosphate, Monosodium Phosphate, Natri axit, Sub natri Phosphate, natri dihydrophosphate, Natri Phosphate monobasic dehydrat, natri biphosphate,…

2. Tính chất lý hóa của natri hydro photphat

Để hiểu rõ hơn về Na2HPO4, chúng ta cùng tìm hiểu về các tính chất vật lý và hóa học quan trọng của natri hydro photphat.

2.1. Tính chất vật lý

Na2HPO4 là muối natri của axit photphoric. Hợp chất này tồn tại dưới dạng chất rắn kết tinh màu trắng, hòa tan trong nước và có tính hút ẩm cao. Với mật độ từ 0,5 đến 1,2 g/cm3, khối lượng mol là 141,96 g/mol, nhiệt độ nóng chảy ở 250 độ C, độ hòa tan trong nước 7,7 g/100 ml ở 20 độ C.

2.2. Tính chất hóa học

Độ pH của HPO42− trong nước nằm trong khoảng từ 8,0 đến 11,0, nghĩa là luôn xảy ra phản ứng thuận nghịch:

HPO42− + H2O ⇌ H2PO4− + OH−

Bằng phản ứng trung hòa giữa NaOH và axit photphoric, sản phẩm tạo ra là dinatri photphat:

H3PO4 + 2 NaOH → HNa2PO4 + 2 H2O

Trong công nghiệp, quy trình sản xuất Na2HPO4 bao gồm 2 bước:

Bước 1: Cho natri bisulfat phản ứng với dicanxi photphat tạo kết tủa canxi sunfat:

CaHPO4 + NaHSO4 → NaH2PO4 + CaSO4

Bước 2: Dung dịch natri photphat được trung hòa một phần tạo thành Na2HPO4.

NaH2PO4 + NaOH → HNa2PO4 + H2O

3. Phương pháp điều chế Natri Hydrophotphat

Để điều chế Na2HPO4, natri hydroxit (NaOH) phản ứng với axit photphoric (H3PO4) tạo ra nước và natri hydro photphat. Nó được thực hiện trong môi trường có áp suất và nhiệt độ đủ để phản ứng xảy ra.

Sản phẩm cuối cùng là natri hydro photphat, tồn tại dưới dạng bột màu trắng, hòa tan trong nước và có tính hút ẩm cao.

phương trình:

H3PO4 + 2NaOH → Na2HPO4 + 2H2O

4. Ứng dụng nổi bật của Natri Hydrophosphate

Mỗi loại hóa chất đều có những đặc tính riêng nên chúng cũng có những ứng dụng nổi bật khác nhau. Natri Hydrophosphate cũng không ngoại lệ, hóa chất này được sử dụng phổ biến trong ngành thực phẩm, xử lý nước, y học và phân bón.

4.1. Trong thực phẩm

Để sử dụng làm phụ gia chống đóng bánh trong các sản phẩm sữa bột hoặc để điều chỉnh độ pH, Na2HPO4 thường được kết hợp với trisodium phosphate.

Na2HPO4 là phụ gia thực phẩm có hàm lượng cần thiết nhất định, có khả năng cải thiện và tránh gây hại cho người tiêu dùng.

Ngoài ra, để tăng tốc độ nấu nướng, Natri Hydrophosphate còn được sử dụng trong Cream of Wheat.

Ngoài ra, Na2HPO4 còn có khả năng tăng độ ổn định của sản phẩm thực phẩm, giúp duy trì cấu trúc và chất lượng của chúng.

Trong một số trường hợp, Natri Hydrophosphate cũng được thêm vào để cung cấp chất lượng chất lỏng và độ nhớt trong thực phẩm.

Na2HPO4 giúp duy trì độ trong suốt của dung dịch hoặc nước vì hóa chất này có thể ngăn chặn sự kết tủa của các muối và khoáng chất khác trong thực phẩm.

Không những vậy, Natri Hydrophosphate thường được bổ sung vào thực phẩm để chống đóng băng trong các sản phẩm đóng gói, đặc biệt đối với các sản phẩm đóng gói đông lạnh.

Na2HPO4 thường được thêm vào để chống đông tụ trong sản phẩm đóng gói

4.2. Trong xử lý nước

Na2HPO4 cũng có mặt trong chất tẩy rửa do khả năng làm chậm quá trình hình thành cặn canxi trong nhiều ứng dụng nồi hơi.

Để làm chậm quá trình hình thành cặn canxi, Natri Hydrophosphate được kết hợp với natri photphat cho các ứng dụng nồi hơi.

Na2HPO4 có khả năng ngăn ngừa sự tích tụ cặn, mảng bám trong đường ống thoát nước và hệ thống cấp nước. Để bảo vệ hệ thống thực phẩm và nước khỏi sự phát triển của vi khuẩn và tảo, chúng cũng có thể được sử dụng như một chất kháng khuẩn.

Na2HPO4 ngăn chặn sự tích tụ cặn và mảng bám trong hệ thống cấp nước

Không những vậy, hóa chất này còn được sử dụng trong mạ, hàn và sản xuất linh kiện điện tử trong ngành điện tử.

4.3. Trong ngành y tế

Để điều trị táo bón hoặc làm sạch ruột trước khi nội soi, natri hydro photphat được sử dụng làm thuốc nhuận tràng có muối.

4.4. Ngành phân bón

Cung cấp một lượng nhỏ lân cho cây trồng nhưng nguồn lân chủ yếu là muối lân của muối và canxi.

Ứng dụng phổ biến trong ngành phân bón

4.5. Một số ứng dụng khác

Ngoài ra, Na2HPO4 còn có khả năng làm mềm nước, làm kem đánh răng và nhũ hóa sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Ngoài ra, hóa chất này còn được sử dụng trong ngành dệt may để tạo môi trường kiềm nhằm tăng cường quá trình tạo màu.

Na2HPO4 là chất nhũ hóa dùng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi

5. Những lưu ý khi tiếp xúc với Natri Hydrophosphate

Để đảm bảo an toàn cho bản thân và môi trường xung quanh, khi tiếp xúc và sử dụng hóa chất Na2HPO4 cần chú ý những điều sau:

5.1. Ảnh hưởng của natri hydro photphat đến môi trường và sức khỏe con người

Mặc dù vậy, Na2HPO4 là hóa chất được sử dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp. Tuy nhiên, tác dụng của natri hydro photphat đối với sức khỏe con người và môi trường xung quanh thường phụ thuộc vào cách sử dụng và nồng độ của hóa chất.

Dưới đây là một số mối nguy hiểm tiềm tàng của Na2HPO4: Ảnh hưởng đến môi trường:

Nếu Na2HPO4 không được xử lý trước khi xả hoặc thải không đúng cách có thể gây ô nhiễm nguồn nước. Ngoài ra, nếu hóa chất này hiện diện với nồng độ cao trong môi trường nước sẽ có khả năng gây tác dụng nhanh và làm thay đổi tính chất hóa học của nước.

Tác động trực tiếp đến các hệ thống sinh học hiện có trong nước. Điều này bao gồm các sinh vật nước ngọt và biển và ảnh hưởng đến độ pH của nước.

Tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao vì Na2HPO4 là hợp chất dễ cháy.

Tác động trực tiếp tới sức khỏe con người:

Na2HPO4 được sử dụng trong một số chất bảo quản và thực phẩm. Tuy nhiên, nếu chất này hiện diện với nồng độ cao trong thực phẩm sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người.

Trường hợp nước uống chứa nồng độ natri hydro photphat cao sẽ gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy,…

Khi tiếp xúc với nồng độ Na2HPO4 cao có thể gây kích ứng mắt và da.

5.2. Các biện pháp ngăn chặn sự cố xảy ra

Trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ phù hợp như quần áo bảo hộ, găng tay, khẩu trang… trước khi sử dụng.

Nếu không may Na2HPO4 dính vào mắt, hãy rửa ngay bằng nước sạch ít nhất 15 phút và đến cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.

Trong trường hợp hóa chất này tiếp xúc với da, bạn nên cởi bỏ quần áo và giặt bằng nhiều nước và xà phòng.

5.3. Cách bảo quản

Để đảm bảo an toàn, hóa chất Na2HPO4 cần được đựng trong túi PP có lớp PE bên trong.

Khu vực chứa hóa chất Natri photphat phải tránh nhiệt độ cao, khô ráo, thoáng mát.

Do nguy cơ xảy ra phản ứng đe dọa tính mạng, tránh bảo quản natri photphat chung với các hóa chất khác.

Qua bài viết này CVG Group đã chia sẻ đến bạn đọc những thông tin về Natri Hydrophosphate như Natri Hydrophosphate là gì, tính chất lý hóa và ứng dụng của nó trong đời sống. Phương pháp điều chế và bảo quản hóa chất này. Hy vọng những kiến ​​thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hóa chất Na2HPO4 và có biện pháp tránh những sự cố không mong muốn.