Table of Contents
Mật đường là gì?
Mật đường còn được gọi là mật đường, mật đường, mật đường,… có tên tiếng Anh là Molasses. Nó là một chất lỏng đặc thu được sau khi đường được chiết xuất bằng cách ngưng tụ và kết tinh. Trong mật đường, sucrose với một ít fructose và glucose là thành phần chính.
Mật đường là gì?
Các thành phần trong mật đường là gì?
Tùy thuộc vào giống mía, thời tiết, đặc điểm thổ nhưỡng, giai đoạn thu hoạch mía và quy trình sản xuất của từng nhà máy mà mỗi loại mật đường sẽ có những đặc điểm về thành phần dinh dưỡng, màu sắc, mùi vị và độ đặc. chất bôi trơn khác nhau.
Thành phần tiêu chuẩn trong mật đường được chia làm 3 phần là đường, chất hữu cơ và chất khoáng.
Đường
Carbohydrate hòa tan (đường đôi và đường đơn, chủ yếu là sucrose) là thành phần dinh dưỡng chính trong mật đường. So với mía, hàm lượng đường tổng số trong mật củ cải đường thường thấp hơn nhưng chứa gần như toàn bộ sucrose.
Chất hữu cơ không phải là đường
Các tính chất vật lý, đặc biệt là độ nhớt của mật rỉ phụ thuộc vào các chất hữu cơ khác ngoài đường của mật rỉ. Chúng chủ yếu bao gồm carbohydrate như axit hữu cơ, tinh bột và các hợp chất chứa nitơ.
Khoáng sản
Mật đường chứa một lượng khoáng chất rất dồi dào, đặc biệt là Na, Mg, K và S. Ngoài ra, chúng còn chứa một lượng đáng kể các nguyên tố vi lượng như Cu, Mn, Fe, Zn,…
Chi tiết cách làm mật đường
Nguyên liệu để sản xuất mật đường có thể là mía hoặc củ cải đường. Tuy nhiên, căn cứ vào điều kiện khí hậu và đặc điểm canh tác, mật đường ở nước ta được sản xuất từ mía.
Cụ thể, quy trình sản xuất mật rỉ sẽ diễn ra như sau:
- Khi thu hoạch mía, người ta sẽ cắt bỏ lá, giữ lại phần cuống và làm sạch. Sau đó xay hoặc cắt thành từng miếng nhỏ rồi ép lấy nước.
- Nước mía sau đó sẽ được đun sôi cho đến khi cô đặc lại tạo thành tinh thể đường.
- Các tinh thể đường sẽ được tách thành thành phẩm là đường mía, còn lượng mật đường còn lại sẽ tiếp tục được cô đặc.
- Sau khoảng 3 lần cô đặc, tinh thể đường khó có thể được sản xuất thêm bằng các phương pháp thông thường. Chất lỏng còn lại này là mật đường.
Quy trình sản xuất mật đường
Theo thống kê, cứ 100 tấn mía sẽ sản xuất được 3-4 tấn mật nguyên chất.
Ứng dụng quan trọng của mật đường
Mật đường là sản phẩm phụ của ngành công nghiệp đường. Tuy nhiên, nhờ hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất cao nên mật đường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, cụ thể:
Trong nông nghiệp
Rỉ mật được bón vào đất để tăng cường hoạt động sinh học của đất. Nó cũng được sử dụng trong trồng trọt thủy canh để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng. Ngoài ra, mật đường còn được sử dụng làm nguồn thức ăn trong nuôi cấy vi sinh vật, làm trứng chuối, phân bón sữa, làm enzym sinh học GE…
Hiện nay, ứng dụng phổ biến nhất của mật đường trong ngành nông nghiệp là làm phân hữu cơ và nuôi trồng vi sinh vật.
Cách ủ mật được thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị bể ủ
Để ủ phân hữu cơ, bạn cần chọn thùng ủ phân có dung tích tương đối lớn, từ 20-120 lít. Việc lựa chọn bể ủ phân có không gian rộng rãi sẽ giúp quá trình trộn phân được dễ dàng hơn. Bạn có thể tận dụng thùng nhựa, thùng gỗ,… có sẵn để làm thùng ủ phân
Bước 2: Chọn vị trí đặt bể ủ
Trong quá trình ủ phân, phân có thể sẽ gây mùi hôi nên hãy đặt thùng ủ xa khu vực sinh hoạt. Tốt nhất nên chọn nơi có nhiều ánh nắng để thúc đẩy quá trình phân hủy và thoát nước khi nước rò rỉ từ bể ra ngoài.
Bước 3: Chọn loại rác thải để ủ tại nhà
Để quá trình ủ phân diễn ra dễ dàng hơn, bạn nên lựa chọn những loại rác thải hữu cơ như trái cây còn sót lại, tàn dư cây cối, cỏ, bã cà phê, báo chí, vỏ trứng, mùn cưa, rơm rạ, túi trà,… Tiết kiệm Bạn không nên chọn những loại rác khó phân hủy như như nhựa, gỗ đã qua chế biến, xương, thịt gia súc, gia cầm, vỏ sò, than củi, mỡ,…
Bước 4: Ủ mật đường
Ủ phân hữu cơ với mật đường
Rải chất hữu cơ thành từng lớp và tưới nước mật đường giữa các lớp. Điều này sẽ giúp quá trình ủ phân diễn ra nhanh hơn. Nếu muốn nhanh hơn nữa, bạn cũng có thể thêm một ít dung dịch Trichoderma hoặc EM vào giữa các lớp.
Sau khoảng 2 tuần ủ với mật đường, bạn cần trộn đều bể ủ. Giữ cho phân trộn có độ ẩm vừa phải (40-60%). Để biết thùng ủ phân có đủ ẩm hay không, bạn chỉ cần cầm một nắm hỗn hợp rác hữu cơ lên trên.
- Nếu thấy nước rỉ qua ngón tay, bạn cần bổ sung thêm rơm rạ hoặc cỏ khô để cân bằng lượng nước trong thùng ủ phân.
- Nếu bạn nắm tay lại và khi mở lòng bàn tay ra bạn thấy rác rời rạc, rời rạc thì thùng ủ phân đang thiếu độ ẩm và cần bổ sung thêm nước.
- Nếu thấy hỗn hợp dính vào nhau tức là độ ẩm đạt yêu cầu.
Khi quá trình ủ đạt hiệu quả, bạn sẽ thấy một lượng nhiệt nhất định thoát ra khi thử nghiệm. Nếu bể ủ phân có hiệu quả, bạn có thể sử dụng loại phân bón này chỉ sau khoảng 1 tháng ủ với mật đường.
Phân bón chất lượng tốt sẽ có những đặc điểm sau:
- Phân chuyển sang màu nâu và có mùi đất.
- Phân trộn vỡ vụn và trông giống như mùn, nghĩa là rác đã phân hủy hoàn toàn và có thể sử dụng được.
Mật đường trong chăn nuôi
Mật đường chứa khoảng 20% nước, 35% sucrose, 7% glucose, 9% fructose và một số khoáng chất khác như Fe, Al, Mg, P, K,… Vì vậy mật đường được dùng làm thức ăn chăn nuôi trong chăn nuôi. Chúng ta có thể trộn mật đường với các thực phẩm khác hoặc pha loãng.
Mật rỉ được trộn vào thức ăn trong chăn nuôi
Trong công nghiệp
Trong công nghiệp, mật rỉ được sử dụng trong các ứng dụng sau:
- Là nguồn carbon cho một số ngành sản xuất công nghiệp.
- Tẩy trắng bằng magie clorua (MgCl2) và được sử dụng làm chất chống đóng băng.
- Được sử dụng trong sản xuất rượu etylic dùng làm nhiên liệu động cơ.
- Được sử dụng làm chất lên men trong sản xuất rượu và bia.
- Dùng làm nguyên liệu trong công nghiệp sản xuất bột ngọt và men thực phẩm.
- Dùng để lên men các sản phẩm như axit amin, axit xitric, men, được sử dụng rộng rãi trong ngành gạch ngói.
- Trộn mật đường với keo để sử dụng trong ngành in ấn.…
Ứng dụng của mật đường trong xử lý nước thải là gì?
Mật đường có khả năng xử lý hiệu quả nước thải, nước nuôi tôm. Cách sử dụng mật đường trong nuôi tôm là bón trực tiếp vào nước. Bạn chỉ cần bón rỉ mật với liều lượng 30l/ha để giảm nồng độ pH trong nước ao nuôi tôm, đảm bảo an toàn và không ảnh hưởng đến quá trình phát triển của tôm.
Mật đường dùng để xử lý nước nuôi trồng thủy sản
Cẩn thận khi chọn nơi mua mật đường
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều nơi cung cấp mật đường. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn địa chỉ uy tín được khách hàng đánh giá cao để đảm bảo mua được sản phẩm chính hãng, chất lượng, tránh mua phải hàng giả, kém chất lượng, trôi nổi không rõ nguồn gốc xuất xứ. .
Hy vọng những thông tin về mật đường mà chúng tôi vừa chia sẻ sẽ hữu ích với bạn đọc. Nếu bạn có nhu cầu mua các loại hóa chất như nước Javel, PAC, xút, axit HCl,… hãy liên hệ ngay với Hóa Chất Đông Á để mua được sản phẩm chất lượng.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
