Vôi tôi là gì?

Vôi tôi hay còn gọi là canxi hydroxit là chất rắn tồn tại ở dạng tinh thể không màu hoặc bột màu trắng. Nó thường được sử dụng trong xây dựng, xử lý nước, sản xuất phân bón, v.v.

Vôi tôi là chất rắn tồn tại ở dạng tinh thể không màu hoặc bột màu trắng

Hiện nay có 2 dạng vôi tôi là vôi sữa và vôi nước trong:

• Vôi sữa là dung dịch canxi hydroxit chưa qua lọc, có thể tạo huyền phù cho các hạt canxi hydroxit rất mịn trong nước.
• Nước vôi trong là nước được lọc ra từ quá trình hòa tan bột vôi thành nước. Khi hòa tan vào nước sẽ tạo thành dung dịch màu trắng đục. Chúng ta chỉ cần đợi cặn lắng xuống rồi lọc phần nước trong phía trên để có được nước vôi trong. Trong công nghiệp thực phẩm, vôi sống được dùng để làm vôi tôi bằng cách ngâm trong nước.

Đặc điểm và tính chất của vôi tôi Canxi hydroxit

Công thức của vôi tôi là Ca(OH)2 và nó là một bazơ. Xét về tính chất, vôi tôi sẽ có những tính chất lý hóa như sau:

Tính chất vật lý

– Vôi tôi tồn tại ở dạng rắn màu trắng, không mùi, ít tan trong nước và dễ cháy. Khi hòa tan vào nước sẽ tạo thành dung dịch canxi hiđroxit.

– Nhiệt độ nóng chảy của Ca(OH)2 là 580 độ C (853 K).

– Khối lượng phân tử gam của Ca(OH)2 là 74,093 g/mol.

Tính chất hóa học của Canxi hiđroxit là gì?

Tính chất của vôi tôi

– Vì là bazơ nên vôi tôi làm đổi màu quỳ tím thành xanh lam và làm dung dịch phenolphtalein có màu đỏ.

– Vôi tôi tác dụng với axit tạo thành muối và nước

Ca(OH)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O

– Khi phản ứng với axit oxit sản phẩm tạo thành là muối và nước kết tủa

CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O

2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2

– Vôi tôi tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazơ mới

CuCl2 + Ca(OH)2 → Cu(OH)2 + CaCl2

Mg(HCO3)2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + MgCO3 + 2H2O

Chi tiết về cách điều chế canxi hydroxit

Để tạo ra vôi tôi, trước tiên chúng ta cần nung đá vôi thành vôi sống ở nhiệt độ cao. Khi đã có vôi sống, chúng ta chỉ cần thả vào nước là có vôi tôi. Hai quá trình này sẽ xảy ra theo phản ứng hóa học sau:

CaCO3 → CaO + CO2

CaO + H2O → Ca(OH)2

Ứng dụng vôi tôi trong đời sống thực tế hiện nay

Trong sản xuất công nghiệp hay đời sống hằng ngày, vôi tôi có rất nhiều ứng dụng, điển hình là:

Trong xây dựng

Ứng dụng vôi tôi trong xây dựng

Vôi tôi được dùng để trộn vữa xây dựng vì nó có khả năng bám dính rất tốt. Nhờ khả năng này giúp các viên gạch dính vào nhau chắc chắn hơn.

Trong lĩnh vực xử lý nước

Xử lý nước thải

Nhờ chi phí thấp, dễ thực hiện và mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ loại bỏ các hạt nhỏ mà không tạo kết tủa trong nước nên vôi tôi được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực xử lý nước thải. Sử dụng vôi tôi để xử lý nước không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn bảo vệ sức khỏe con người vì ít độc hại.

Canxi hydroxit có thể được sử dụng để khử mùi và làm sạch nước thải có tính axit từ các nhà máy chế biến. Nó giúp loại bỏ nhiều mối nguy hiểm từ rác thải hữu cơ, loại bỏ kim loại nặng, vi khuẩn và nhiều mầm bệnh gây bệnh khác.

Không chỉ vậy, vôi tôi còn giúp tăng độ pH trong nước thải, khiến kim loại nặng kết tủa dưới dạng hydroxit. Đồng thời, sunfat và photphat kết tủa dưới dạng muối không hòa tan.

Khi dùng để xử lý nước thải, vôi tôi còn có tác dụng cô đặc tạp chất và trung hòa chất keo trong nước. Nó hoạt động như một chất keo tụ của muối kim loại hoặc các chất tương tự khác

Xử lý nước sinh hoạt

Trong lĩnh vực xử lý nước sinh hoạt, vôi tôi được dùng để làm trong nước và điều chỉnh độ pH của nước. Ngoài ra, vôi tôi còn giúp làm mềm nước bằng cách kết tủa các chất có chứa axit cacbonat, sau đó loại bỏ chúng.

Xử lý nước nuôi trồng thủy sản

Vôi tôi dùng để khử mùi và kết tủa các tạp chất trong nước, đồng thời cân bằng độ pH của nước nuôi trồng thủy sản.

Trong ngành sản xuất

– Chế biến một số loại mứt

Nước vôi trong được dùng làm mứt

– Trong công nghiệp thuộc da, canxi hydroxit được dùng để trung hòa axit có trong da.

– Dùng làm chất trung gian sản xuất một số hóa chất như đồng hydroxit, canxi cacbonat, canxi clorua,…

– Thay thế natri hydroxit trong sản xuất một số hóa chất, mỹ phẩm uốn tóc.

– Dùng làm chất độn trong các ngành công nghiệp phanh, ebonite, hóa dầu, sơn, trang trí và sản xuất polikar (thuốc chống thối cho rau quả).

Trong ngành lọc dầu

Canxi hydroxit giúp loại bỏ tạp chất trong dầu để dầu trở nên tinh khiết, tinh khiết và không có tạp chất. Ngoài ra, canxi hydroxit còn được dùng để sản xuất các chất phụ gia cho dầu thô như sulphatic, fenatic, alkilsalicatic,…

Trong nông nghiệp

Vôi tôi được sử dụng trong nông nghiệp như một chất dùng để khử axit cho đất. Vì là chất bazơ nên nó giúp nâng cao độ pH của đất, làm cho đất bớt chua hơn.

Vôi được dùng để khử chua đất

Ngoài những ứng dụng thông thường trên, vôi tôi còn được dùng để khử trùng, giải độc và điều trị sâu răng.

Vôi tôi có nguy hiểm không và cách sơ cứu khi tiếp xúc

Vôi tôi ít độc hại hơn với con người nhưng nếu không cẩn thận, người dùng vẫn có thể gặp rủi ro.

– Tiếp xúc với mắt: Canxi hydroxit gây tổn thương niêm mạc mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.

– Tiếp xúc ngoài da: Vôi tôi gây phồng rộp da, dẫn đến nhiễm trùng.

– Tiếp xúc với đường tiêu hóa: Gây bỏng miệng, thực quản, dạ dày… Thậm chí có nguy cơ gây chảy máu trong.

– Hít phải hơi vôi tôi: Gây kích ứng hô hấp, thậm chí khó thở, tổn thương phổi, hôn mê và tử vong.

Nếu không may gặp phải những tình huống trên, bạn cần thực hiện các biện pháp sơ cứu sau:

– Tiếp xúc với mắt: Tháo kính áp tròng nếu có, sau đó rửa mắt ngay bằng nước sạch trong 15 phút và nhớ không chớp mắt. Sau 15 phút, nếu mắt vẫn chưa trở lại bình thường, bạn cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị thêm.

– Tiếp xúc với da: Cởi bỏ quần áo bị nhiễm hóa chất, sau đó rửa vùng da bị dính vôi bằng xà phòng và nước sạch.

Vôi tôi gây bỏng da

– Tiếp xúc qua đường tiêu hóa: Uống nhiều nước và không gây nôn, sau đó đưa đến cơ sở y tế để điều trị tiếp.

– Hít phải hơi vôi tôi: Di ​​chuyển nạn nhân đến nơi thoáng gió và cởi quần để nạn nhân thở. Nếu ngừng thở, hô hấp nhân tạo và đến phòng cấp cứu ngay

Hướng dẫn cách xử lý khi vôi tôi bị rò rỉ, tràn đổ

– Nếu vôi tôi rò rỉ ở mức độ nhỏ: Dùng dụng cụ thích hợp chuyển vôi tôi rò rỉ vào thùng chứa chất thải. Sau đó dùng axit axetic loãng để trung hòa lượng vôi tôi còn sót lại và dùng nước để làm sạch chỗ rò rỉ.

– Nếu rò rỉ lượng vôi lớn: Phun nước vào khu vực rò rỉ để giảm nồng độ chất độc, lưu ý lượng vôi này không được chảy vào hệ thống nước. Sau đó, thu gom lượng vôi tràn này vào thùng chứa chuyên dụng. Tiếp theo dùng axit axetic để trung hòa lượng vôi còn sót lại rồi phun nước làm sạch hóa chất.

Trên đây là những thông tin dùng để giải đáp thắc mắc Vôi tôi là gì mà CVG Group muốn chia sẻ đến bạn đọc. Nếu thấy bài viết này hay và hữu ích hãy chia sẻ đến mọi người và đừng quên liên hệ Đông Á khi có nhu cầu mua hóa chất xử lý nước nhé.

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.