Table of Contents
Silicon là gì? Cái tên này chắc chắn rất quen thuộc trong cuộc sống ngày nay. Đồng thời, chúng còn xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất công nghiệp đến đời sống. Nhưng liệu chúng ta có hiểu hết những kiến thức xung quanh loại hóa chất này hay không? Qua bài viết này Đông Á sẽ giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc khi tìm hiểu về silicone.
Silicon là gì?
Silicone, còn được gọi là silicoketone, là một loại polymer tổng hợp, được tạo thành từ các đơn vị lặp lại siloxane. Bao gồm khung silicon – oxy và các nguyên tố khác bao gồm các nhóm hydrocarbon hoặc hydro gắn với các nguyên tử silicon.
Vì vậy, silicone có độ bền, tính ổn định cao, dễ sản xuất nên được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe, pha chế chất kết dính, chất bịt kín, v.v.
Ngoài ra, nhà hóa học Frederic Kipping là người đầu tiên phát hiện ra silicone và quá trình này được thực hiện trong phòng thí nghiệm.
Đặc tính nổi bật của Silicone
Giống như các hợp chất khác, Silicone cũng sở hữu những đặc tính nổi bật riêng như:
Silicone có khả năng chịu nhiệt tốt hơn so với các polyme hữu cơ thông thường nhờ có khung -Si–O-.
Các chuỗi bên của silicone sẽ bao gồm các nhóm methyl nên có khả năng chống nước, chống bám dính trên nhiều loại bề mặt và khó phản ứng với các hóa chất khác. Tuy nhiên, có thể dựa vào việc thay đổi nhóm hóa học gắn trên trục -Si–O- để thay đổi tính chất này.
Không những vậy, chúng còn sở hữu khả năng chịu được nhiệt độ cao, từ âm 60 độ C đến 230 độ C. Đối với cao su silicone, nhiệt độ tối đa là 300 độ C.
Do cấu trúc hóa học tạo nên khung xương của xilosane có tính ổn định cao nên độ dẫn điện của nó thấp.
Silicon tồn tại ở dạng nào?
Hiện nay, silicone được chia thành 4 loại tương ứng với các vai trò cụ thể đó là silicone lỏng, silicone gel, silicone đàn hồi và silicone nhựa.
Silicon lỏng
Thông thường, silicone lỏng đóng vai trò là chất bôi trơn cho các bộ phận ô tô, phụ gia sơn hoặc là một trong những thành phần quan trọng trong mỹ phẩm.
Silicone lỏng dùng làm chất bôi trơn cho phụ tùng ô tô
Gel silicon
Dạng gel cũng là một dạng silicone lỏng. Loại silicon này chủ yếu được sử dụng trong y học, phòng thí nghiệm, dụng cụ nấu ăn, v.v.
Ngoài ra, nó còn được sử dụng khá phổ biến trong phẫu thuật thẩm mỹ, nâng ngực, nâng mông.
Gel silicone thường được sử dụng trong y học
Silicon đàn hồi
Còn gọi là cao su silicone, đây là loại silicone có khả năng chịu nhiệt cao nhất và được dùng làm chất cách điện trong hàn các phương tiện hàng không vũ trụ.
Dùng làm chất cách điện và có khả năng chịu nhiệt cao
Đồng thời, chúng còn được sử dụng để sản xuất các sản phẩm y tế như sữa rửa mặt, găng tay tẩy tế bào chết, cốc nguyệt san, v.v.
Nhựa silicon
Nhựa silicone bao gồm các thành phần chính như: Polymethylsilsesquioxane, Trimethysiloxysilicate, Polypropylsilsesquioxane. Người ta thường sử dụng chúng để chế tạo lớp phủ chịu nhiệt làm vật liệu chịu được thời tiết.
Ngoài ra, nhựa silicone còn được dùng để trám các lỗ nhỏ trên mái nhà, bịt kín các ống chì công nghiệp, bể chứa nước.
Dùng để lấp các lỗ trên mái nhà
Phương pháp chuẩn bị sản xuất silicone
Để điều chế hợp chất Silicone người ta thường áp dụng 2 phương pháp sau:
Bằng cách nung cacbon và silic trong lò hồ quang điện, sản phẩm là Silicone.
Phản ứng hóa học:
SiO2 + 2C → Si + 2CO
2SiC + SiO2 → 3Si + 2CO
Các hợp chất silicon được điều chế bằng cách nhiệt phân trichlorosilane trong khí hydro và quá trình tuyển nổi chân không.
Hướng dẫn phân biệt Silicone và silicon
Chắc chắn vẫn có nhiều người lầm tưởng silicone và silicone là một. Tuy nhiên, trên thực tế chúng không giống nhau.
– Silicone là nguyên tố hóa học đứng thứ 14 trong bảng tuần hoàn và là một kim loại, nó có chứa silicon. Do đó, hợp chất này có cả tính chất kim loại và phi kim loại. Bên cạnh đó, sau oxy, silicone còn là nguyên tố có nhiều thứ hai trong vỏ Trái đất.
– Silicon – nguyên tố có số nguyên tử 44, dễ liên kết với oxy và khó tìm thấy trong tự nhiên ở dạng nguyên chất. Hầu hết chúng được tìm thấy ở dạng thạch anh.
– Ngoài ra, Silicon còn là nguyên tố tự nhiên sở hữu nhiều công dụng như làm chất bán dẫn trong thiết bị điện tử khi nấu chảy.
– Được tổng hợp từ silicon, oxy và các nguyên tố khác, chủ yếu là carbon và hydro, Silicone là vật liệu nhân tạo.
– Ngược lại, Silicone là chất dẻo hoặc chất lỏng, không dẫn điện và được dùng làm chất cách điện.
Silicone có những ứng dụng quan trọng nào trong đời sống?
Với những đặc tính vượt trội, Silicone đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nhiều lĩnh vực như mỹ phẩm, công nghiệp và y học.
Lĩnh vực mỹ phẩm
Silicone được cho là một trong những thành phần được sử dụng phổ biến nhất trong nhiều dòng sản phẩm chăm sóc tóc, chăm sóc da hay trang điểm như kem chống nắng, kem lót, kem nền.
Thường được sử dụng trong mỹ phẩm
Do tính chất dễ bay hơi nên nó được dùng để bôi trơn nhẹ, kết cấu nhẹ, tạo hiệu ứng thoáng qua. Khi thoa sẽ không để lại một lớp phấn nào trên da, tránh làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Sử dụng công thức chống nắng dạng dầu trong nước có bổ sung 2,5% trọng lượng cetyl dimethicon mang lại khả năng chống nước tuyệt vời.
Ngoài ra, silicone còn làm tăng độ bóng, mềm mại và hạn chế tình trạng chẻ ngọn.
Lĩnh vực công nghiệp
Ngành hàng không vũ trụ:
Do khả năng chịu nhiệt tốt nên silicone được sử dụng làm chất kết dính trong lắp ráp tàu vũ trụ và máy bay hoặc bảo trì hệ thống.
Ngành xây dựng:
Sản xuất thiết bị điện tử:
Trong các ngành viễn thông, máy tính, điện tử và phân phối điện, silicone đóng vai trò là chất cách điện phổ biến vì nó bảo vệ các linh kiện điện tử khỏi bị ăn mòn, nhiệt hoặc độ ẩm. .
Ngành sản xuất thiết bị gia dụng:
Hợp chất silicone là một trong những vật liệu phổ biến để sản xuất dụng cụ nấu ăn, chất tẩy rửa gỗ và các sản phẩm.
Một trong những nguyên liệu để sản xuất đồ dùng gia đình
Ngành sơn:
Do khả năng chịu nhiệt, chống vết bẩn và tăng độ bám dính nên hợp chất này thường được sử dụng trong lớp phủ.
Lĩnh vực y tế
Đóng vai trò quan trọng trong ngành y tế
Những lưu ý cần biết khi sử dụng Silicone
Dù được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực nhưng Silicone cũng có khả năng ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Vì vậy, khi tiếp xúc và sử dụng hợp chất này các bạn hãy lưu ý những điều sau:
Silicon có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
Mặc dù silicone không phản ứng với cơ thể con người nhưng một số loại vẫn có khả năng gây độc.
Theo nghiên cứu, với một số loại, việc tiếp xúc với lượng tiêu chuẩn thường gây ra ít hoặc không có tác dụng phụ.
Cẩn thận khi sử dụng sản phẩm có chứa silicone
Khi lựa chọn mỹ phẩm dành cho tóc và da, cần đọc kỹ thành phần, tùy theo tình trạng của da và tóc để tránh bị kích ứng.
Lựa chọn sản phẩm đến từ các thương hiệu, nhãn hiệu uy tín.
Cần xem xét trên bao bì sản phẩm có ghi rõ thành phần, hàm lượng hay không. Nhãn phải rõ ràng và có đủ thông số chịu nhiệt của thành phần silicone.
Đặc biệt, bạn nên chọn mua những sản phẩm không có mùi lạ và sản phẩm có chứa chất độn silicone.
Tóm lại, trong bài viết này Đông Á đã giải đáp được thắc mắc Silicone là gì, đồng thời cũng giải đáp những lo ngại về độ độc của Silicone đối với sức khỏe con người. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hợp chất này, từ đó biết cách sử dụng hiệu quả hơn.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
