Table of Contents
pH là thước đo độ axit hoặc độ axit của các chất có thể hòa tan trong nước. Từ “pH” là viết tắt của thuật ngữ Latin: “pondus hydrogenii” (hoạt động của hydro) và cụm từ tiếng Anh “sức mạnh của hydro”. Giá trị pH được đo theo thang điểm từ 0 đến 14 điểm, trong đó 7 điểm là điểm trung bình. Giá trị dưới 7 điểm biểu thị độ axit cao, 0 là độ axit mạnh nhất. Giá trị trên 7 điểm cho thấy độ kiềm cao, 14 là độ kiềm cao nhất
pH là thước đo độ axit hay độ axit của các chất có thể hòa tan trong nước
Theo thang đo này, độ pH của nước được tính logarit lũy thừa 10. Mỗi lần tăng giá trị có nghĩa là độ kiềm hoặc độ axit tăng gấp 10 lần. Ví dụ, sữa có giá trị pH là 6, có tính axit gấp 10 lần so với nước có độ pH là 7. Cà phê có tính axit cao hơn sữa 10 lần và tính axit cao hơn nước 100 lần.
Bên cạnh đó, độ pH của máu là 8 điểm, có tính kiềm gấp 10 lần so với nước tinh khiết và lòng trắng trứng có tính kiềm gấp 10 lần so với màu, tính kiềm gấp 100 lần so với nước thường.
Nước luôn chứa axit và muối hòa tan. Vì vậy, giá trị pH của nước sẽ luôn ở mức ít nhiều, xấp xỉ 7 điểm. Những muối hòa tan này tạo cho nước có hương vị nhẹ đặc trưng so với nước cất.
2. Thang đo pH là gì?
Người ta phân loại nước theo độ pH theo 3 cấp độ: Nước axit, nước tinh khiết và nước kiềm
Nước axit có độ pH dưới 7. Một số dung dịch axit có độ pH bằng 0. Axit trong pin thuộc loại này.
Nước tinh khiết có độ pH cân bằng là 7, được coi là trung tính. Nước tinh khiết không có tính axit cũng không có tính kiềm
Nước kiềm (bazơ) có độ pH từ 8 điểm trở lên. Một số chất kiềm, điển hình là dung dịch kiềm, có độ pH lên tới 14.
3. Độ pH của nước uống là bao nhiêu?
Độ pH ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống, đặc biệt là trong nước uống vì nó liên quan đến sức khỏe con người. Theo khuyến cáo của WHO – Tổ chức Y tế Thế giới, nước uống của hộ gia đình nên có độ pH trong khoảng từ 6,5 đến 8,5 để đảm bảo sức khỏe.
Độ pH ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống, đặc biệt là trong nước uống vì nó liên quan đến sức khỏe con người
3.1 Lợi ích của việc theo dõi độ pH của nước
Biết giá trị pH của nước uống là rất quan trọng. Cơ thể con người có khoảng 70% là nước. Ví dụ, một người trưởng thành nặng 81kg thì có tới 48kg nước trong cơ thể. Giá trị pH của máu phải luôn nằm trong khoảng từ 7,34 đến 7,35 điểm. Nghĩa là nếu vượt quá mức này, các bệnh tật trong cơ thể sẽ có cơ hội phát triển.
Biết được độ pH trong nước cũng là động lực để bạn uống 2 lít nước mỗi ngày. Đây là mức tối thiểu cho hoạt động bình thường của cơ thể con người. Khi thời tiết nóng bức, bạn có thể cần uống tới 3 lít nước. Một lít nước tương đương với 1kg, và 1kg này là thành phần quan trọng cần có trong khẩu phần ăn hàng ngày của bạn.
Vì vậy, độ pH của nước là quan trọng nhất trong tất cả các loại thực phẩm và đồ uống.
3.2 Độ pH của nước an toàn có ý nghĩa gì?
Độ pH của nước uống thường không cố định mà có thể thay đổi tùy theo thời tiết từng vùng, quá trình hình thành và hoạt động của con người. Nước có độ pH quá thấp hoặc quá cao là dấu hiệu nước bị ô nhiễm hoặc kim loại nặng có hại
Cụ thể, nước uống có tính kiềm có mùi vị khó chịu và dễ làm hỏng đường ống nước cũng như các thiết bị lưu trữ, truyền tải nước khác. Nước có tính axit nặng, độ pH dưới 6,5 có nguy cơ cao bị nhiễm hóa chất rất độc hại, gây bệnh cho người sử dụng. Họ cũng hòa tan các ống kim loại.
Độ pH của nước uống cần được kiểm tra thường xuyên
Nhiều nhà cung cấp nước ở các thành phố lớn có quy trình kiểm tra, theo dõi độ pH của nước để theo dõi nồng độ tạp chất trong nước thường xuyên. Khi có dấu hiệu chất ô nhiễm xuất hiện với số lượng lớn, các công ty nước sẽ có phương án xử lý để đảm bảo an toàn.
4. Cách xác định độ pH của nước
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều dụng cụ xác định nồng độ pH của nước. Sau đây Đông Á xin giới thiệu đến bạn đọc một số cách xác định pH tại nhà dễ dàng áp dụng.
4.1 Dùng quỳ đỏ
Sử dụng quỳ đỏ để xác định độ pH của dung dịch đã là cách làm phổ biến từ lâu. Nếu giấy quỳ đỏ chuyển dần từ tím sang đỏ nghĩa là nước có tính axit cao hơn. Ngược lại, nếu giấy quỳ đỏ chuyển từ tím sang xanh thì nước có tính kiềm cao hơn.
Ưu điểm: Sử dụng quỳ tím là phương pháp đơn giản, dễ sử dụng và chi phí không cao. Phương pháp này đã được sử dụng rộng rãi trong các trường học, phòng thí nghiệm… Kết quả pH được trả về nhanh chóng và dễ dàng. Bạn cũng không cần nhiều kiến thức chuyên môn để sử dụng quỳ tím
Nhược điểm: Bạn khó có thể biết chính xác chỉ số pH cụ thể của nước là bao nhiêu điểm. Bạn chỉ có thể ước tính độ pH thông qua màu sắc và mật độ của quỳ tím.
Quỳ tím là phương pháp đơn giản, dễ sử dụng và không tốn kém
4.2 Sử dụng máy đo pH
Máy đo pH là một công cụ đo phổ biến rộng rãi trên thị trường. Trên thị trường có 2 loại bút chính
Máy đo pH nước: Loại bút này chuyên dùng để đo độ pH của dung dịch. Bạn nhúng đầu bút vào nước hoặc dung dịch muốn đo, để yên trong vài phút và bút sẽ trả về kết quả pH chính xác. Ngoài nước, bút thường được dùng để đo nồng độ kiềm trong các dung dịch công nghiệp.
Máy đo pH đất: Chiếc bút này giúp xác định chính xác từng loại đất, giúp người dùng đưa ra quyết định xem loại cây nào phù hợp với đất, hay nên sử dụng phân bón, chất dinh dưỡng nào cho đất.
Nếu gia đình bạn sử dụng để đo độ pH trong nước thì hãy sử dụng chiếc bút đầu tiên. Máy đo pH có ưu điểm là dễ dàng bảo quản, bảo quản và di chuyển mọi nơi. Khả năng trả lại chỉ số pH nhanh chóng, gần như ngay lập tức. Tuy nhiên, nhược điểm của loại bút này là chỉ số pH đo được không chuẩn tuyệt đối mà chỉ mang tính tương đối.
Máy đo pH có khả năng trả về chỉ số pH nhanh chóng, gần như ngay lập tức
4.3 Sử dụng máy đo pH để bàn
Máy đo pH để bàn là một trong những dụng cụ đo pH chính xác nhất hiện nay trên thị trường. Kết quả của máy đo để bàn trả về tới 2 chữ số thập phân so với các loại máy khác chỉ trả về kết quả một số thập phân như thông thường.
Máy có ưu điểm là có thể hoạt động tự động và hiển thị kết quả trên màn hình. Bên cạnh đó, máy còn có khả năng kết nối và lưu trữ kết quả trên máy tính. Nhược điểm là giá thành của máy tính để bàn khá cao. Nếu bạn chỉ cần đo độ pH trong nước sinh hoạt để dễ dàng điều chỉnh thì nên ưu tiên dùng máy đo pH hoặc giấy quỳ.
Máy đo pH để bàn là một trong những dụng cụ đo pH chính xác nhất hiện nay
4.4 Cách bảo quản dụng cụ đo pH?
Đối với giấy thử quỳ tím, bạn nên bảo quản trong hộp đựng có sẵn khi mua hoặc trong hộp kín. Không để quỳ tím tiếp xúc với môi trường ẩm ướt hoặc những nơi có nhiệt độ khắc nghiệt như ánh nắng gay gắt. Quỳ tím có hạn sử dụng, quý khách vui lòng ghi nhớ hạn sử dụng và làm theo hướng dẫn sử dụng đi kèm trên bao bì sản phẩm.
Đối với bút pH hoặc máy đo để bàn, hãy tháo pin và rút phích cắm khi không sử dụng để tránh nguy cơ rò rỉ, ăn mòn hoặc nổ thiết bị. Không bảo quản thiết bị ở nơi ẩm ướt hoặc có nhiệt độ không khí quá cao.
Trước khi sử dụng nó để đo chỉ số pH của nước, hãy thử nó bằng bất kỳ dung dịch nào để kiểm tra độ chính xác của thuốc thử hoặc dụng cụ đo.
5. Ứng dụng pH trong đời sống
Bạn thắc mắc chỉ số pH của các loại thực phẩm trong khẩu phần ăn hàng ngày của bạn là bao nhiêu, hay độ pH của cơ thể con người là bao nhiêu? Dưới đây là một vài ví dụ về độ pH trong cuộc sống hàng ngày xung quanh chúng ta:
Thịt tươi có độ pH thường dao động trong khoảng 5,5 – 6,5. Nếu thịt bạn mua có độ pH
Da và tóc con người thường có chỉ số pH là 5,5 điểm. Muốn có làn da và mái tóc khỏe mạnh, hãy chọn mỹ phẩm có độ pH
Để đánh giá tình trạng sức khỏe người ta sẽ quan tâm đến nồng độ pH trong máu. Độ pH quá cao là dấu hiệu của bệnh tật trong cơ thể
Trên đây là thông tin về pH là gì và nồng độ pH trong nước uống. Hy vọng bạn đọc đã hình dung được tầm quan trọng của độ pH trong nước đối với cơ thể, từ đó có những điều chỉnh hợp lý trong đời sống hàng ngày.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
